Tháng 9/2024 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lộ trình phát triển viễn thông của Việt Nam: chính thức “khai tử” công nghệ 2G. Thông tin này, được công bố bởi Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), đã làm dấy lên nhiều luồng ý kiến trái chiều trong dư luận. Vậy, điều gì đang chờ đợi người dùng và các nhà mạng trong cuộc chuyển đổi này? Bài viết này sẽ phân tích sâu sắc về quyết định mang tính lịch sử này, đồng thời đưa ra những đánh giá khách quan về tác động của nó đến xã hội.
Theo thông tin từ cuộc họp báo thường kỳ tháng 9/2023 của Bộ TT&TT, giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông di động và giấy phép băng tần số vô tuyến điện cho mạng 2G sẽ hết hạn vào tháng 9/2024. Đây là thời điểm để Bộ TT&TT triển khai quy hoạch lại tần số, và tần số này sẽ không còn được sử dụng cho máy 2G. Các nhà mạng sẽ buộc phải có những chính sách hỗ trợ người dùng chuyển đổi từ thiết bị 2G sang thiết bị 4G.
Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long nhấn mạnh: “Bộ sẽ có giải pháp xử lý để đảm bảo đến thời điểm tháng 9/2024 khi giấy phép tần số cấp cho mạng 2G hết hạn thì sẽ không còn máy 2G. Mục tiêu của việc này nhằm thúc đẩy chuyển đổi số, đưa hoạt động của người dân lên môi trường số”.
Quyết định này không phải là một sự ngẫu hứng, mà là một bước đi tất yếu nằm trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia. Việc loại bỏ công nghệ cũ kỹ 2G sẽ giải phóng băng tần, tạo điều kiện cho việc triển khai các công nghệ mới, hiện đại hơn như 4G và 5G.
Việc loại bỏ 2G, theo lý giải của Bộ TT&TT, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, đưa các hoạt động của người dân lên môi trường số. Điều này phù hợp với xu hướng phát triển chung của thế giới, khi các quốc gia tiên tiến đang dần loại bỏ các công nghệ lạc hậu để tập trung vào phát triển hạ tầng số hiện đại.
Để đảm bảo mục tiêu đến tháng 9/2024 sẽ không còn điện thoại di động 2G, Bộ TT&TT cho biết sẽ triển khai thanh tra tại các địa phương về quy định không nhập thiết bị điện thoại 2G. Điều này cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của cơ quan quản lý trong việc thực hiện chủ trương này.
Bộ TT&TT đã làm việc với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ di động và cơ bản thống nhất về định hướng lộ trình dừng công nghệ di động 2G. Lộ trình này được xây dựng một cách cẩn trọng, với mục tiêu giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực đến người dùng.
Để thúc đẩy việc chuyển đổi này, Bộ TT&TT đã ban hành thông tư quy định tất cả các máy điện thoại di động được sản xuất hoặc nhập khẩu vào Việt Nam từ 1/7/2021 phải được tích hợp công nghệ E-UTRA (tức công nghệ 4G). Điều này đồng nghĩa với việc các điện thoại sử dụng công nghệ 2G không được nhập khẩu, sản xuất.
Bên cạnh việc ban hành quy định, Bộ TT&TT cũng sẽ triển khai thanh tra ở các địa phương về tình trạng nhập thiết bị máy điện thoại 2G không chính thức trên thị trường. Điều này nhằm đảm bảo rằng các thiết bị 2G không thể “lách luật” để xâm nhập vào thị trường Việt Nam.
Thứ trưởng Phạm Đức Long khẳng định, với nguyên tắc không để người dân mất liên lạc, các nhà mạng cũng đang xây dựng nhiều chính sách hỗ trợ thiết bị đầu cuối và hỗ trợ cước cho khách hàng, nhằm thúc đẩy chuyển đổi từ thiết bị 2G sang 4G.
Các nhà mạng đang tích cực xây dựng các chương trình hỗ trợ người dùng chuyển đổi từ 2G lên 4G, bao gồm trợ giá thiết bị, tặng cước data, và các chương trình khuyến mãi khác. Điều này thể hiện sự đồng hành của các nhà mạng với chính sách của nhà nước, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.
Một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo việc “khai tử” 2G diễn ra suôn sẻ là vùng phủ sóng 4G phải được mở rộng đến mọi vùng miền của đất nước, đặc biệt là các vùng sâu, vùng xa, nơi mà nhiều người dân vẫn còn sử dụng điện thoại 2G.
Bên cạnh các chính sách hỗ trợ về vật chất, việc giáo dục và nâng cao nhận thức cho người dân về lợi ích của việc sử dụng công nghệ 4G cũng rất quan trọng. Điều này sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn về những ưu điểm vượt trội của 4G so với 2G, từ đó chủ động chuyển đổi sang sử dụng công nghệ mới.
Việc loại bỏ 2G không chỉ là một thách thức, mà còn là một cơ hội lớn cho các doanh nghiệp viễn thông. Đây là dịp để các doanh nghiệp này đầu tư vào nâng cấp hạ tầng, phát triển các dịch vụ mới dựa trên nền tảng 4G và 5G, từ đó tăng cường năng lực cạnh tranh và mở rộng thị phần.
Các doanh nghiệp viễn thông cần chủ động đầu tư vào nâng cấp hạ tầng mạng lưới, đặc biệt là mở rộng vùng phủ sóng 4G và triển khai 5G. Điều này không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng, mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển của các dịch vụ số trong tương lai.
Việc loại bỏ 2G mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp viễn thông phát triển các dịch vụ mới dựa trên nền tảng 4G và 5G, như dịch vụ truyền hình trực tuyến, dịch vụ game online, dịch vụ IoT (Internet of Things), và nhiều dịch vụ khác. Điều này giúp đa dạng hóa nguồn doanh thu và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Việc loại bỏ công nghệ 2G là một bước đi táo bạo, nhưng cần thiết để Việt Nam bắt kịp xu hướng phát triển của thế giới. Để quá trình chuyển đổi này diễn ra suôn sẻ, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp viễn thông, và người dân. Việc dừng công nghệ 2G tạo tiền đề quan trọng để Việt Nam phát triển hạ tầng viễn thông hiện đại, thúc đẩy chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế số toàn cầu.