Thị trường máy tính cá nhân (PC) đang chứng kiến sự trỗi dậy của một “kẻ lạ mặt” mang tên AI PC. Dù cái tên có vẻ hơi “khó nuốt”, nó lại khuấy động cộng đồng công nghệ và khiến không ít người đặt câu hỏi: “Liệu PC hiện tại của mình đã ‘outdate’ và cần phải ‘lên đời’ AI PC hay chưa?”. Tuy nhiên, sự thật là khái niệm AI PC vẫn còn là một “vùng xám” với vô vàn định nghĩa khác nhau đến từ các “ông lớn” như Microsoft, HP, Intel, AMD hay Qualcomm.
Sự “đa dạng” trong định nghĩa này đã gây ra không ít hoang mang cho người tiêu dùng và cả giới báo chí công nghệ. Định nghĩa về AI PC dường như phụ thuộc vào việc bạn hỏi ai, và mỗi bên lại đưa ra một góc nhìn riêng. Ví dụ, Microsoft có một cách hiểu riêng về AI PC, nhưng có thể có những định nghĩa khác phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của người dùng muốn chạy các chương trình AI (trí tuệ nhân tạo) cục bộ. Thực tế là phần lớn người dùng có thể không nhận thấy sự khác biệt giữa một AI PC và một PC thông thường khi chúng được đặt cạnh nhau.
Hiện tại, AI PC có thể được coi là một khái niệm đang trong quá trình phát triển. Khi AI được tích hợp vào nhiều quy trình làm việc hơn và nhiều công cụ được xây dựng để tận dụng phần cứng mới, AI PC có thể nhanh chóng trở nên mạnh mẽ hơn. Vậy, điều gì cấu thành nên một AI PC? Tại sao có sự bất đồng về định nghĩa của thuật ngữ này? Chúng ta cần biết những gì khi mua PC tiếp theo? Hãy cùng đi sâu vào “mổ xẻ” khái niệm AI PC và tìm câu trả lời.
Về cơ bản, AI PC là bất kỳ máy tính nào có khả năng thực hiện các tác vụ AI cục bộ. Điều này thường có nghĩa là PC đó phải có bộ xử lý thần kinh (NPU) chuyên xử lý các tác vụ AI. Hiệu suất của NPU được đo bằng hàng nghìn tỉ phép tính mỗi giây (TOPS) để chạy các mô hình AI cục bộ hiệu quả hơn so với các thiết lập sử dụng GPU. Nhưng không có định nghĩa chính xác nào về AI PC ngoài khái niệm mơ hồ về khả năng chạy các tác vụ AI.
Microsoft và Intel đã đưa ra định nghĩa về AI PC với 3 yêu cầu: phải có NPU, CPU và GPU, đi kèm với Microsoft Copilot và phím Copilot chuyên dụng trên bàn phím. Tuy nhiên, nhiều PC AI không chạy Copilot cục bộ và việc có phím Copilot không nhất thiết liên quan đến khả năng thực tế của máy tính. Hơn nữa, còn nhiều chương trình AI khác ngoài Copilot mà người dùng có thể sử dụng.
Để hiểu rõ hơn về AI PC, chúng ta cần “giải mã” vai trò của từng thành phần chính: NPU, CPU và GPU.
NPU (Neural Processing Unit): Đây là “trái tim” của AI PC, được thiết kế đặc biệt để tăng tốc các tác vụ liên quan đến trí tuệ nhân tạo. NPU có khả năng xử lý các phép toán ma trận phức tạp một cách hiệu quả, giúp cải thiện hiệu suất và tiết kiệm năng lượng khi chạy các mô hình AI.
CPU (Central Processing Unit): Bộ xử lý trung tâm vẫn đóng vai trò quan trọng trong AI PC, đảm nhiệm các tác vụ tính toán chung và điều phối hoạt động của toàn bộ hệ thống.
GPU (Graphics Processing Unit): Card đồ họa không chỉ dùng để xử lý hình ảnh mà còn có khả năng thực hiện các phép tính song song, rất phù hợp cho việc huấn luyện và chạy các mô hình AI.
Vậy có cần một chiếc AI PC để bảo vệ cuộc sống số trong tương lai hay không? Câu trả lời gần như chắc chắn là không. Hầu hết người dùng, đặc biệt là những ai đã sở hữu PC với phần cứng tương đối mới, sẽ không thấy lợi ích rõ ràng từ việc nâng cấp lên AI PC. Nếu mua một chiếc PC có NPU, người dùng có thể nhận được một số tính năng như khử tiếng ồn trong cuộc gọi hay cải thiện chất lượng camera, nhưng điều này không đủ để biện minh cho việc nâng cấp.
Nếu đang tìm kiếm hiệu suất AI tốt hơn, hãy chú ý đến card đồ họa (GPU). Hầu hết các tác vụ AI đều yêu cầu GPU, và nếu muốn chạy các công cụ tạo hình ảnh hoặc mô hình ngôn ngữ lớn cục bộ, người dùng sẽ cần một trong những GPU mới nhất và mạnh nhất. NVIDIA GeForce RTX 5070, 5080 hoặc 5090 là những lựa chọn lý tưởng cho mục đích này.
Trước khi “xuống tiền” cho một chiếc AI PC, hãy tự hỏi bản thân những câu hỏi sau:
Tôi có thực sự cần các tính năng AI cục bộ? Hầu hết các ứng dụng AI hiện nay đều hoạt động trên nền tảng đám mây, không yêu cầu phần cứng đặc biệt.
Tôi sẵn sàng chi bao nhiêu tiền cho một chiếc AI PC? Các mẫu AI PC mới nhất thường có giá cao hơn đáng kể so với các PC thông thường.
PC hiện tại của tôi có đáp ứng được nhu cầu sử dụng hàng ngày hay không? Nếu PC hiện tại vẫn hoạt động tốt, việc nâng cấp lên AI PC có thể là không cần thiết.
Sự phát triển của AI PC vẫn đang trong giai đoạn đầu và khó có thể dự đoán chính xác ảnh hưởng của nó đến thị trường PC. Tuy nhiên, cho đến khi AI PC thực sự trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày, người dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định nâng cấp PC. Hãy nhớ rằng, hiệu năng AI thực tế phụ thuộc nhiều vào phần mềm và ứng dụng hơn là phần cứng.
Thị trường AI PC tại Việt Nam đang dần hình thành, với sự tham gia của nhiều nhà sản xuất lớn. Tuy nhiên, để đưa ra lựa chọn phù hợp, người dùng Việt cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố sau:
Nhu cầu sử dụng: Xác định rõ mục đích sử dụng AI PC để lựa chọn cấu hình phù hợp.
Ngân sách: Lựa chọn sản phẩm có mức giá phù hợp với khả năng tài chính.
Thương hiệu: Ưu tiên các thương hiệu uy tín, có chính sách bảo hành tốt.
Đánh giá: Tham khảo các bài đánh giá từ các chuyên gia và người dùng khác để có cái nhìn khách quan.
Tóm lại, AI PC là một khái niệm mới mẻ và đầy tiềm năng, tuy nhiên người dùng cần tỉnh táo để không bị “mắc bẫy” marketing. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng nhu cầu sử dụng thực tế và khả năng tài chính của bản thân trước khi quyết định “lên đời” AI PC, đảm bảo rằng khoản đầu tư này thực sự mang lại hiệu quả và giá trị sử dụng lâu dài.