5 “Điểm Mù” Trong Đào Tạo Bảo Mật: Doanh Nghiệp Đang Lãng Phí Tiền Bạc?

Ngày 28/03/2019, Tuổi Trẻ Online

Tóm tắt: Bài viết này đi sâu vào 5 sai lầm phổ biến mà doanh nghiệp thường mắc phải trong quá trình đào tạo bảo mật cho nhân viên, dẫn đến lãng phí nguồn lực và không đạt được hiệu quả mong muốn. Từ việc lựa chọn mô hình đào tạo không phù hợp đến việc thiếu tính thực tiễn, chúng ta sẽ cùng phân tích và tìm ra giải pháp để nâng cao nhận thức và kỹ năng an ninh mạng cho đội ngũ nhân sự.

Vì Sao Doanh Nghiệp “Đốt Tiền” Vào Đào Tạo Bảo Mật Mà Vẫn “Dính Phốt”?

Trong kỷ nguyên số, an ninh mạng không còn là vấn đề riêng của bộ phận IT. Mỗi nhân viên, dù ở vị trí nào, đều có thể trở thành “cánh cửa” để tin tặc xâm nhập vào hệ thống của doanh nghiệp. Thấu hiểu điều này, nhiều công ty đã mạnh tay đầu tư vào các chương trình đào tạo bảo mật cho nhân viên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, dù được trang bị kiến thức đầy đủ, nhiều nhân viên vẫn vô tình gây ra những sự cố bảo mật nghiêm trọng. Vậy, điều gì đang xảy ra? Phải chăng doanh nghiệp đang “ném tiền qua cửa sổ”?

Theo ông Maxim Frolov, phó giám đốc kinh doanh toàn cầu của hãng Kaspersky Lab, với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực an ninh mạng, có 5 sai lầm “chết người” mà các doanh nghiệp thường mắc phải, khiến cho việc đào tạo bảo mật trở nên kém hiệu quả và lãng phí:

1. Chọn “Sai” Phương Pháp, Mất “Oan” Tiền Bạc

Không phải cứ “nhồi nhét” kiến thức là xong. Mỗi doanh nghiệp có một đặc thù riêng, và phương pháp đào tạo phù hợp với công ty này chưa chắc đã hiệu quả với công ty khác. Có rất nhiều hình thức đào tạo khác nhau, từ chia sẻ nội bộ, mời diễn giả bên ngoài, đến các khóa học trực tuyến. Điều quan trọng là phải lựa chọn hình thức phù hợp với mục tiêu đào tạo và đối tượng học viên.

Ví dụ, với những kiến thức cơ bản, mang tính chất nhắc nhở, chia sẻ nội bộ có thể là một lựa chọn tiết kiệm và hiệu quả. Tuy nhiên, với những kỹ năng chuyên sâu, đòi hỏi thực hành, thì một khóa học trực tuyến có tính tương tác cao hoặc một buổi workshop với chuyên gia sẽ phù hợp hơn.

2. “Cào Bằng” Kiến Thức: Ai Cũng Phải Thành Chuyên Gia Bảo Mật?

An ninh mạng là trách nhiệm chung của tất cả nhân viên, nhưng không có nghĩa là ai cũng cần phải trở thành chuyên gia bảo mật. Việc “ép” tất cả mọi người học những kiến thức vượt quá khả năng tiếp thu và ứng dụng chỉ gây lãng phí thời gian và nguồn lực.

Thay vào đó, doanh nghiệp nên phân loại nhân viên theo vai trò và trách nhiệm, từ đó xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. Ví dụ, nhân viên văn phòng chỉ cần nắm vững những nguyên tắc cơ bản về bảo mật email, mật khẩu, và nhận diện website độc hại. Trong khi đó, những người có quyền truy cập vào thông tin nhạy cảm và hệ thống quan trọng cần được đào tạo chuyên sâu hơn về các kỹ thuật tấn công mạng và cách phòng chống.

3. “Nhồi Nhét” Thông Tin: Học Viên “Bội Thực” Kiến Thức

Một chương trình đào tạo bảo mật hiệu quả không phải là một “mớ hỗn độn” các chủ đề quan trọng. Thay vào đó, nó nên được thiết kế theo từng chủ đề riêng biệt, với cách xử lý cụ thể cho từng trường hợp.

Nghiên cứu cho thấy, con người chỉ có thể tiếp nhận tối đa bảy thông tin mới cùng một lúc. Việc “nhồi nhét” quá nhiều kiến thức sẽ khiến học viên cảm thấy quá tải và không thể ghi nhớ. Do đó, doanh nghiệp nên chia nhỏ chương trình đào tạo thành các buổi học ngắn gọn, súc tích, và tập trung vào những vấn đề thiết yếu.

4. “Học Chay” Không “Thực Hành”: Kiến Thức Bay Theo Gió

Một trong những sai lầm lớn nhất của các chương trình đào tạo bảo mật là thiếu tính thực hành. Kiến thức chỉ thực sự “ngấm” khi được áp dụng vào thực tế.

Doanh nghiệp nên tạo ra những tình huống giả lập để học viên có thể thực hành các kỹ năng bảo mật đã học. Ví dụ, tạo ra một email lừa đảo giả để học viên nhận diện, hoặc yêu cầu học viên thực hiện các bài kiểm tra về mật khẩu để đánh giá mức độ an toàn.

5. Thiếu Tính Thực Tiễn: “Nói Hay” Nhưng “Khó Hiểu”

Nhiều chương trình đào tạo bảo mật sử dụng những thuật ngữ chuyên môn khó hiểu, khiến cho những người không có nền tảng kiến thức về công nghệ thông tin cảm thấy bối rối.

Để khắc phục vấn đề này, doanh nghiệp nên sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, và tập trung vào những tình huống thực tế mà nhân viên có thể gặp phải trong công việc hàng ngày. Ví dụ, thay vì chỉ khuyên nhân viên cẩn thận khi mở tệp đính kèm đáng ngờ, hãy hướng dẫn họ cách kiểm tra nguồn gốc của email và nhận diện các dấu hiệu lừa đảo.

### Case Study: Bài Học Từ Các Doanh Nghiệp Đi Đầu Trong Đào Tạo An Ninh Mạng

Một số doanh nghiệp đã nhận ra những sai lầm trên và áp dụng các biện pháp khắc phục, đạt được những kết quả ấn tượng. Ví dụ, một công ty tài chính đã xây dựng một chương trình đào tạo bảo mật trực tuyến, với các bài học ngắn gọn, dễ hiểu, và các trò chơi tương tác để học viên thực hành. Kết quả là, số lượng sự cố bảo mật do lỗi của nhân viên đã giảm đáng kể.

Một công ty công nghệ khác lại tập trung vào việc xây dựng văn hóa an ninh mạng trong doanh nghiệp. Họ tổ chức các buổi chia sẻ kiến thức, các cuộc thi về an ninh mạng, và khuyến khích nhân viên báo cáo các sự cố bảo mật. Nhờ đó, ý thức về an ninh mạng của nhân viên đã được nâng cao, và doanh nghiệp đã ngăn chặn được nhiều cuộc tấn công mạng nguy hiểm.

Để việc đào tạo bảo mật không trở thành một gánh nặng tài chính mà lại là một khoản đầu tư sinh lời, doanh nghiệp cần tránh những “điểm mù” và áp dụng những giải pháp phù hợp. Bằng cách lựa chọn phương pháp đào tạo phù hợp, cá nhân hóa nội dung, tăng cường tính thực hành, và xây dựng văn hóa an ninh mạng, doanh nghiệp có thể nâng cao nhận thức và kỹ năng cho nhân viên, giảm thiểu rủi ro, và bảo vệ tài sản của mình.

H2: Bảo Vệ Doanh Nghiệp Khỏi Rủi Ro An Ninh Mạng: Đào Tạo Bảo Mật Cho Nhân Viên Là Chìa Khóa Thành Công

Việc trang bị kiến thức và kỹ năng bảo mật cho nhân viên không chỉ là một chi phí mà là một khoản đầu tư cần thiết để bảo vệ doanh nghiệp khỏi các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng tinh vi. Bằng cách tránh những sai lầm phổ biến và áp dụng các phương pháp đào tạo hiệu quả, doanh nghiệp có thể xây dựng một hệ thống phòng thủ vững chắc, đảm bảo an toàn cho dữ liệu và tài sản của mình.